Stolpersteine Zwolle


Drie Stolpersteine onthuld op 22 november 2019 - 22- 11- 2019

Op vrijdagmiddag 22 november kwamen vijftien familieleden en andere betrokkenen bijeen in Woonzorgcentrum De Esdoorn voorafgaande aan de onthulling van drie Stolpersteine voor Salomon Stibbe (Zwolle 9.10.1886 - Auschwitz 15.10. 1942), zijn vrouw Klothilde Stibbe-Seligmann (Dierdorf 8.12.1887 - Auschwitz 12.10.1942) en hun dochter Julia (Zwolle 20.2.1918 - Auschwitz 12.10.1942).

Hun laatste vrijwillige woonadres was Diezerenk 31, nu ter hoogte van de nieuwbouw Diezerenk 23.

Het gezin is in het weekeinde van 2-3 oktober 1942 gedeporteerd naar Westerbork, Salomon vanuit een werkkamp ergens in Overijssel of Friesland, Klothilde en Julia via de gymnastiekzaal van het Gymnasium Celeanum aan de Veerallee en het Zwolse veestation.

Nicht Sippora Stibbe was met haar moeder aanwezig in het huisje aan de Diezerenk 31 om haar tante en nicht te helpen bij het inpakken van de benodigdheden voor de reis naar wat later hun doodsbestemming bleek te zijn. Bijzonder dat Sippora Stibbe als ooggetuige hierover ruim 77 jaar na dato nog kon vertellen. Lees hier haar herinneringen aan deze laatste samenkomst met haar tante en nicht.

            

Jaap Hagedoorn, voorzitter van de Stichting Zwolse Stolpersteine, memoreerde dat juist enkele dagen tevoren een unieke foto van de deportatie van Joodse Zwollenaren was opgedoken.

Op de foto zijn vrouwen en kinderen te zien die begeleid door Zwolse politieagenten richting het Celeanum lopen. De foto bevestigt dat het voornamelijk vrouwen en kinderen zijn geweest die via het Celeanum zijn gedeporteerd; de mannen zaten gevangen in werkkampen in de omgeving. Daarnaast toont de foto de rol van de Nederlandse politie.

De Holocaust of Sjoa roept vragen op. Vragen over toen, vragen over nu, vragen over onszelf, vragen over herinneren en herdenken. Wat zouden wij zelf gedaan hebben? Dat zijn vragen die driekwart eeuw later niets aan scherpte en actualiteit hebben ingeboet. Vragen die schuren, vragen die zich niet gemakkelijk laten beantwoorden.

Dominee Mini Jurjens benoemde die vragen in een gedicht, getiteld Vragen! Met dit gedicht onthulde zij op 21 september 2016 drie gedenkstenen voor de Vispoortenplas 10, het laatste woonadres van het gezin van Salomon Caneel. Vragen die regelmatig opnieuw gesteld moeten worden. Piet den Otter deed dit bij de herdenking van het gezin Stibbe-Seligmann.

De drie Stolpersteine aan de Diezerenk zorgen ervoor dat Salomon, Klothilde en Julia niet anoniem in de geschiedenis verdwijnen.

 

Lees hier Het adres was Diezerenk 31 door Sippora Stibbe.

Lees hier Vragen! door Mini Jurjens.

 

Foto’s onthulling c.a. Ineke Walrave. Foto 1942 HCO.